|
Praktische
informatie over
Miami |
Miami is één van de belangrijkste
toeristische bestemmingen van de
Verenigde Staten van Amerika en voor
veel cruisetoeristen de vertrekhaven voor een Caribische cruise. De
miljoenenstad ligt in het zuidoosten van de staat
Florida. In de
jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw was Miami vooral een
vervallen stad vol criminelen en voormalige Cubaanse vluchtelingen. In
de jaren negentig is men begonnen aan de wederopbouw van Miami met als
doel om de stad weer op de kaart te zetten voor het toerisme,
conventies en beurzen. Inmiddels heeft de stad haar oude glorie weer
terug en is het fijn vertoeven in Miami. De haven van de stad is één
van de belangrijkste zeehavens van Noord-Amerika en een belangrijke
doorvoerhaven van en naar het Caribische gebied.
Hoewel Miami een Amerikaans land is waan je je op veel plekken in een
Caribische stad, wat vooral te danken is aan de grote hoeveelheid
inwoners die afkomstig zijn uit Latijns Amerikaanse landen zoals Cuba
en Mexico. De hoge concentratie van
Spaanstalige inwoners is in de hele stad zichtbaar en hoorbaar. Hoewel
Engels de officiële taal is wordt er in Miami meer Spaans dan Engels
gesproken en zijn er veel inwoners die de Engelse taal niet of amper
machtig zijn. Ook de media zijn vaak Spaanstalig of tweetalig. De
aanwezigheid van Cubanen is ook zeer goed te zien aan de bouwstijl van
sommige wijken en vooral een aantal kenmerken gebouwen.
Downtown Miami
Wie het centrum van Miami wil bezoeken zal opvallen dat downtown Miami
vooral het zakelijke hart van de stad is. Hier vind je vooral banken
en kantoorgebouwen, opgevuld met vooral zakelijke hotels van luxe
hotelketens zoals Hyatt, Intercontinental en Mariott. Voor koopjes kun
je terecht in Flagler Street indien je bereid bent cash te betalen. De
Bayside Marketplace is een vooral op toeristen gericht winkelcentrum
aan de noordzijde van downtown Miami. Van hieruit kun je rondvaarten
maken langs de eilanden van Miami Beach en de haven van Miami.
In de avonduren moet je voorzichtig zijn in het centrum van Miami. Om
de hoek van de luxe hotels vind je volop zwervers en bedelaars.
Behalve op de toeristische plekken zoals Bayside moet je 's avonds en
's nachts hier niet te voet de toerist uit gaan hangen.
Coral Gables
Naar onze mening één van de mooiste wijken van Miami is Coral Gables,
waar je voornamelijk villa's vind in prachtige ruim opgezette groene
straten. Leuke bezienswaardigheden in deze wijk zijn het statige
Biltmore Hotel en de zogenaamde Miracle Mile waar je los kunt gaan wat
betreft winkelen.
Coconut Grove
Al jarenlang een populaire plek waar toeristen en locals bijeenkomen
om te shoppen, eten en drinken. De CocoWalk is een openlucht
winkelcentrum met een aantal bars en een bioscoop. Rondom de CocoWalk
vind je nog meer winkels en restaurants.
Little Havana
Dé Cubaanse wijk van Miami waar het spreken van de Spaanse taal een
pré is. Hier kun je traditioneel Cubaans eten nuttigen in één van de
vele Cubaanse restaurantjes. De grote trekpleister zijn de immer
domino spelende Cubanen. Onder het genot van Cuban style sigaren
(import uit Cuba is verboden) zie je aan Calle Ocho van oorspong
Cubaanse mannen fanatiek domino spelen.
Tijdens de carnaval is dezelfde Calle Ocho het toneel van een
carnavalsoptocht waar gemiddeld een miljoen mensen op af komen.
Miami Beach
Als mensen het hebben over Miami, bedoelen ze meestal Miami Beach.
Deze stad is een aparte gemeente die zich ten oosten van de stad Miami
aan de Atlantische Oceaan bevindt. In Miami Beach vind je het
welbekende South Beach met het Art Deco District, het prachtige brede
zandstrand en Ocean Drive waar jong, rijk en wild flaneert over
straat, strand en langs de vele restaurants en bars.
Over Miami Beach hebben we een aparte Miami
Beach pagina gemaakt.
|
|
Reizen naar Miami |
Vanuit Nederland of Duitsland kun je
rechtstreeks naar Miami International Airport vliegen. Met ingang van
april 2011 vliegt KLM meerdere keren per week tussen Amsterdam en
Miami. Vanaf België
zijn er geen rechtstreekse vluchten naar Miami.
Indien je geen bezwaar hebt tegen een vluchtschema met een overstap
zijn er volop mogelijkheden met diverse luchtvaartmaatschappijen,
vooral uit Amerika. |
|
Vluchttijd |
Een rechtstreekse
vlucht van Nederland of Duitsland naar Miami duurt ongeveer 9 uur en
een kwartier tot 10 uur. De terugvlucht duurt door wind in de rug
gemiddeld een uur korter.
Met een overstap moet je rekenen op minimaal 13 uur reistijd, vooral
afhankelijk van waar je overstapt en hoelang de overstap duurt. |
|
Overnachten |
Wie wil overnachten in Miami zelf zal
vooral aangewezen zijn op motels en vrij onpersoonlijke hotels van
ketens. In en rondom downtown Miami en de internationale luchthaven
zijn het vooral hotels van ketens, die afhankelijk van de ligging en
het seizoen redelijk betaalbaar zijn.
De toeristenhotels in alle soorten, maten en prijsklassen vind je
vooral in Miami Beach. |
|
Reizen in Miami |
Als je iets van Miami wilt zien en zeker
als je ook naar andere plekken in Florida wilt reizen ontkom je er
vrijwel niet aan om een auto te
huren. Helemaal handig is het om een
Fly & Drive vanuit Miami te boeken. Zo kun je met TUI voordelig
naar Miami vliegen om vervolgens met een auto van Alamo naar jouw
hotel in Miami te reizen en vervolgens door Florida te gaan trekken
met de auto.
De afstanden in en rondom Miami zijn groot en zowel de
autoverhuurtarieven als de brandstofprijzen zijn relatief gunstig. Wie
een kleine auto huurt kan voor zo'n 150 euro per week meestal wel een
auto vinden inclusief verzekering en alle toeslagen. Het goedkoopste
is om een auto vooraf te reserveren. Dat kan bijvoorbeeld via een
reserveringssite als
Holiday Cars, een autoverhuurvergelijkingssite als
Easyterra of rechtstreeks via de sites van internationale
verhuurders. Een goedkope en in Miami erg populaire autoverhuurder is
Alamo. Wie vooraf een auto gereserveerd heeft kan na aankomst op
de luchthaven direct naar de locatie waar de huurauto's staan. deze
bevinden zich in de directe omgeving van de luchthaven en met een
gratis shuttle-bus wordt je naar die locaties gebracht. Iedere
autoverhuurder heeft zijn eigen duidelijk herkenbare bussen die
stoppen voor de uitgangen van de aankomsthal van de luchthaven. Bij de
pick-up locatie van de huurauto vind je het kantoor waar je op vertoon
van je voucher of reservering een huurauto toegewezen krijgt.
Een internationaal rijbewijs is, in tegenstelling tot wat veel bronnen
nog steeds vermelden, niet nodig. Een creditcard en een geldig
rijbewijs is alles wat je nodig hebt.
Wie per taxi binnen Miami wil reizen moet rekening houden met tarieven
die wat hoger liggen dan bij ons. De tarieven zijn gebaseerd op een
starttarief + gereden kilometers + wachttijd. Reken ongeveer 1,5 euro
per kilometer met een starttarief van 2 euro. Voor ritten van de
luchthaven naar Miami Beach worden vaak vaste tarieven gehanteerd van
25 tot 40 euro (afhankelijk van welke zone in Miami Beach).
Miami heeft een uitgebreid busnetwerk dat goed te doen is als je je er
in verdiept en het niet erg vind wat extra reistijd kwijt te zijn om
ergens te komen.
Miami heeft ook één metrolijn en 2 tri-rail netwerken, die niet echt
geschikt zijn om toeristische bezienswaardigheden te bezoeken. |
|
Douane & documenten |
Houders van een
geldig Nederlands paspoort hebben geen visum nodig voor de Verenigde
Staten maar vallen onder het zogenaamde Visa Waiver Program.
Iedereen, zowel volwassenen, kinderen als zuigelingen (baby's), hebben
een eigen paspoort nodig dat minimaal geldig is tot en met de
terugreis naar Nederland. Kinderen mogen dus niet bijgeschreven zijn
op het paspoort van één van hun ouders.
Iedereen die naar Amerika vliegt moet minimaal 72 uur voor vertrek
zichzelf elektronisch aanmelden bij
ESTA, het Electronic System for Travel Authorization. Zonder deze
aanmelding kun je niet naar Amerika reizen en zul je bij het inchecken
voor een vlucht naar Miami geweigerd worden.
Aanmelden kan al vanaf 2 jaar voor vertrek, maar moet minimaal 72 uur
voor vertrek uitgevoerd zijn
via deze site.
Sinds begin 2016 is er een
uitzondering op de mogelijkheid voor houders van een Nederlands
paspoort om door middel van het visumontheffingsprogramma naar Amerika
te reizen. Als je sinds 2011 in Syrië, Irak, Iran of Soedan geweest
bent, dan heb je wél een visum nodig en kun je niet met een ESTA het
land in reizen. Uitzonderingen zijn mensen die als journalist,
hulpverlener of lid van een internationale organisatie naar deze vier
landen gereisd hebben.
Meer informatie over
reizen naar Amerika vind je hier.
Het invoeren van alle soorten drugs is ten strengste verboden en
personen die elders in verband met handel van drugs ooit veroordeeld
zijn mogen het land niet in.
Het invoeren van bederfelijke etenswaren zoals vlees, groente, fruit,
melk en kaas is verboden. Dit dien je in het vliegtuig achter te laten
bij aankomst.
Van sigaretten mag je 200 stuks per volwassene invoeren (of 50
sigaren), van sterke drank 1 liter. |
|
Reisseizoen & klimaat |
Miami heeft een subtropisch klimaat met
een vrij droge en zeer milde winter en warme, klamme en relatief
vochtige zomers. Tijdens de periode mei tot en met oktober liggen de
maximum temperaturen zo tussen de 28 en 34 graden en voelt het bij een
hoge luchtvochtigheid klam en benauwd aan. In deze periode is de kans
op een regenbui ook vrij groot. Meestal blijft het bij wat buien en
klaart de lucht snel weer op na de regen waarbij de gevoelstemperatuur
ook snel waardes van ongeveer 40 graden bereiken.
Omdat de wintermaanden zonniger, droger en minde warm zijn is dit het
hoogseizoen in Miami. Dat is vooral merkbaar in de prijzen van hotels
en huurauto's die in de periode december tot en met maart aanzienlijk
hoger liggen dan tijdens de rest van het jaar. Tijdens onze
zomervakanties is het geen hoogseizoen in Miami en vallen de prijzen
mee.
De periode juni tot en met november is het zogenaamde hurricane season.
In deze periode ontstaan boven het warme zeewater van de Atlantische
Oceaan depressies die uit kunnen groeien tot orkanen. Jaarlijks komen
er in het Caribische gebied zo'n 4 tot 10 orkanen en het dubbele
aantal tropische stormen voor. Vanwege de ligging krijg je ook in
Miami tijdens het orkaanseizoen wel eens te maken met zware regenval
en harde wind. Ook is er kans op een orkaan, hoewel dat niet iets is
wat jaarlijks gebeurt. Orkanen zijn, in tegenstelling tot
aardbevingen, goed te voorspellen en omdat men in Florida volop
ervaring heeft met dit natuurverschijnsel worden er
altijd tijdig maatregelen genomen om schade, gewonden en en doden te
beperken of te voorkomen. In het ergste geval zijn evacuaties mogelijk
en wordt de luchthaven tijdens de storm of orkaan (tijdelijk)
gesloten. Hierdoor is het mogelijk dat een vlucht geannuleerd of
uitgesteld wordt.
Op het
klimaat van Miami lees je uitgebreide klimaatinformatie
inclusief zeer gedetailleerde klimaattabellen.
Op de
Miami
zonkalender kun je precies per maand zien wat de beste maanden
zijn voor een
zonvakantie naar Miami.
|
Klimaattabel
|
|
Maand |
Gemiddelde
max. temp.
in °C |
Gemiddelde
min. temp.
in °C |
Zonuren
per dag |
Dagen neerslag per
maand |
Temp. zeewater
in °C |
|
Januari |
23 |
15 |
7 |
7 |
24 |
|
Februari |
24 |
16 |
8 |
6 |
24 |
|
Maart |
25 |
18 |
9 |
5 |
24 |
|
April |
27 |
20 |
10 |
6 |
25 |
|
Mei |
29 |
22 |
10 |
10 |
27 |
|
Juni |
30 |
24 |
10 |
14 |
29 |
|
Juli |
31 |
25 |
10 |
15 |
29 |
|
Augustus |
31 |
25 |
9 |
17 |
30 |
|
September |
31 |
25 |
9 |
17 |
29 |
|
Oktober |
29 |
23 |
8 |
14 |
28 |
|
November |
27 |
20 |
7 |
9 |
26 |
|
December |
23 |
17 |
7 |
7 |
25 |
|
|
Geld |
De monetaire eenheid in Miami
(Verenigde Staten)
is de Amerikaanse dollar ($). Er zijn voldoende mogelijkheden om geld te
pinnen en credit cards worden vrijwel overal
geaccepteerd. Het betalen met contant geld kan je korting opleveren in
zelfstandige winkels. |
|
Fooien |
In Amerika leeft
dienstverlenend en bedienend personeel van fooien. Voor
horecapersoneel is het voor een groot deel het inkomen. Obers en
barmensen verwachten een fooi van 15 tot 20 procent over de totale
rekening. Op veel toeristische plekken wordt de fooi in de vorm van
"gratuity" of "tip" al aan de rekening toegevoegd. Indien je meent
slecht bediend te zijn kun je dit bedrag van de rekening afhalen.
Ook kruiers (bell boys), conciërges, kamermeisjes en taxichauffeurs
verwachten een fooi voor elke dienst die ze je bewijzen. In een hotel
betaal je minimaal $ 1 per koffer of tas, kamermeisjes $ 1 tot $ 2 per
dag en taxichauffeurs 10 tot 20 procent van de ritprijs. Als een
conciërge van het hotel je een dienst bewijst (iets regelt voor je) is
het raadzaam om een fooi te geven. Een tweede keer zul je dan net zo
goed en snel geholpen worden. |
|
Tijdsverschil |
In Miami is het 6 uur
vroeger dan in Nederland. Omdat men hier ook zomer- en wintertijd kent
is het tijdsverschil vrijwel het hele jaar gelijk.
Uitzonderingen zijn de volgende periodes
omdat Daylight Saving Time in Amerika eerder ingaat en later eindigt:
- tussen de tweede zondag en de laatste zondag van maart
- tussen de laatste zondag van oktober en de eerste zondag van
november
In deze periodes is het tijdsverschil 5 uur. Deze regeling geldt sinds
het jaar 2007. |
|
Feestdagen |
Nationale feestdagen:
1 januari - Nieuwjaarsdag
laatste maandag van mei - Memorial Day
4 juli - Independence Day
eerste maandag van september - Labour Day
vierde donderdag van november - Thanksgiving
25 december - Kerstmis |
|
Taal |
In Miami is Engels de officiële taal, maar
wordt ook zeer veel Spaans gesproken. In sommige wijken kun je beter
met Spaans dan met Engels terecht. Vooral het laaggeschoolde personeel
spreekt vaak alleen maar Spaans, zoals bijvoorbeeld de kamermeisjes in
de hotels. |
|
Gezondheid |
De medische voorzieningen in Miami
zijn uitstekend. Er zijn
meerdere ziekenhuizen, medische posten,
apotheken en tandartspraktijken. De medische voorzieningen van
particuliere ziekenhuizen en klinieken in Amerika worden tot de beste
van de wereld gerekend. In Florida is het niveau vanwege de hoge
concentratie aan bejaarden nog hoger dan gemiddeld in Amerika.
Het afsluiten van een
reisverzekering is aan te
raden om bepaalde medische kosten en terugreizen naar huis vergoed te
krijgen. Let erop dat de medische zorg in Amerika vaak duurder is dan
in Nederland dus kijk of de dekking voldoende is voor de Verenigde
Staten.
De zonkracht in Miami is veel hoger dan in Nederland. Tussen maart en
september ligt de maximale UV-index op de hoogste waardes van 10 of
11. Wees daarom voorzichtig met zonnebaden en gebruik
zonnebrandmiddelen met een hoge factor om verbranding te voorkomen.
Op dit moment zijn er geen vaccinaties verplicht. Voor de meest actuele situatie kunt u het
beste de site van het
Landelijk
Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR)
raadplegen. |
|
Telefoon & GSM |
Het kiesnummer voor de Verenigde Staten is
001
Het kiesnummer voor Nederland vanuit Miami
is 0031
Mobiel bellen in Miami
is met alle Nederlandse GSM-providers mogelijk, mits dee contractant
gebruik kan maken van roaming-diensten.
Het mobiele netwerk in Amerika is een 1900 Mhz netwerk. In Nederland
hebben we 900 Mhz en 1800 Mhz netwerken. Om mobiel te kunnen bellen in
Amerika heb je daarom een triple-band, quad-band of een Amerikaans
1900 Mhz toestel nodig. |
|
Elektriciteit |
Het gangbare voltage
is 110 Volt (60 Hz). Veel Nederlandse apparatuur werkt ook op 110 Volt
(110-240 Volt). Zo niet, dan is er een transformator nodig van 110
naar 220 Volt.
De stekkers wijken af van onze stekkers, vandaar dat voor onze
elektrische apparaten een adapter nodig is. Deze is te koop op de
meeste Europese luchthavens (bijv. Schiphol) en bij de ANWB. |
|
Veiligheid |
In de jaren zeventig,
tachtig en begin jaren negentig stond Miami bekend om het hoge
criminaliteitsgehalte. Overvallen, niet zelden geweldadig, diefstal en
moord was hier schering en inslag. Door de slechte reputatie die Miami
had bleven steeds meer toeristen weg en verpauperde de ooit zo
bloeiende stad helemaal. Sinds halverwege de jaren negentig is er veel
opgeknapt en is Miami weer een populaire bestemming onder Amerikanen
en buitenlanders.
Hoewel de stad een stuk veiliger geworden is, is waakzaamheid zeker
geboden, vooral in de slechtere wijken zoals Little Haiti en Liberty
City. Opzichtig rondlopen met dure camera's, sieraden, dure horloges
en kleding trekken de aandacht van dieven en ander tuig. In drukke
toeristische gebieden zal dat niet zo snel problemen opleveren, maar
op het moment dat je ineens in een slechter gebied terecht komt moet
je zeker oplettend zijn.
Wie gaat zwemmen in zee moet oppassen voor pijlstaartroggen en het
Portugees oorlogsschip. Laatstgenoemde is een giftige kwal met
tentakels die tientallen meters lang kunnen worden. Aanraking met deze
tentakels is zeer pijnlijk en kan lijden tot een shock of
ademhalingsproblemen. In sommige gevallen is een confrontatie met dit
beest zelfs dodelijk.
Een potentieel gevaar in Miami vormen orkanen. Het is niet zo dat
Miami elk jaar getroffen wordt door een orkaan en dat elke orkaan zeer
veel schade veroorzaakt, maar het is wel iets waar je rekening mee
moet houden als je naar Miami reist. Op het
klimaat van Miami lees je meer over orkanen en het orkaanseizoen
in Miami.
Ga voor het meest actuele reisadvies naar de site van het
Ministerie van
Buitenlandse Zaken. |
|
Let op! |
- Het met de neus in tegengestelde richting van de
rijrichting parkeren levert je een parkeerboete op
- Op veel plekken moet je betaald parkeren. Zorg daarom dat je
voldoende kleingeld bij de hand hebt.
- Politieagenten, mensen van de immigratie dienst en douanebeambten
hebben geen gevoel voor humor. Behandel ze met respect, beantwoord
netjes hun vragen en probeer niet grappig te zijn.
- Goedkope kaartjes kopen voor attractieparken zoals SeaWorld en Walt
Disney Resort? Pas op dat je geen "lege" kaartjes koopt, kaartjes die
niet meer geldig zijn maar waarbij dat niet zichtbaar is omdat de data
op een chip of magneetstrip staat.
- Naakt zonnen is nergens toegestaan. Topless zonnen kan alleen op
enkele stranden in Miami Beach
- De meeste hotels in South Beach hebben geen eigen
parkeergelegenheid. Je zult de auto dan op straat moeten parkeren waar
je te maken hebt met parkeermeters die veelvuldig bijgevuld moeten
worden. Een betere oplossing is vaak om je auto op een plek te zetten
waar je voor een vast bedrag per dag (of beter nog per week) kunt
parkeren
- Alcohol is verboden voor mensen onder de 21 jaar en legitimatie is
verplicht om je leeftijd aan te tonen bij twijfel.
- In Miami is het "not done" om zelf een tafeltje uit te zoeken in een
restaurant. Wacht bij de ingang om een tafeltje toegewezen te krijgen
|
|
Tips
(zien & doen) |
- Miami biedt
volop shopping mogelijkheden. Dé plekken om te winkelen zijn
Bayside
Marketplace, Flagler Street, Aventura Mall, Bal Harbour Shops, Coconut
Grove, Washington Avenue, Lincoln Road, Española Way, de Miracle Mile,
de Mall at 163rd Street en Dolphin Mall.
- Miami biedt uitstekende mogelijkheden om te fietsen
- de Bahamas liggen op ongeveer een half uurtje vliegen ten oosten van
Miami en ook zijn er speciale dag- en driedaagse cruises naar deze
mooie bestemming. Niet goedkoop maar wel de moeite waard als je er
toch bent.
- In het achterland van Miami vind je de Everglades. Dit is een
prachtig natuurreservaat waar alligators leven en er een alligator
farm is. Onvergetelijk is een tocht met een moerasboot over het moeras
van de Everglades.
- Een prachtige tocht per huurauto is over de US-1 zuidwaarts naar het
totaal andere Key West. Alle "keys" zijn aaneengesloten door bruggen
- Miami is zeer gay-minded. Er zijn volop zogenaamde gay-friendly
hotels en er is een duidelijk aanwezige gayscene die vele holibi's
naar Miami trekt
- Calle Ocho in Little Havana is een must-see
- Wie stripclubs wil bezoeken vind de mooiste vrouwen in Miami Gold,
Solid Gold en Club Madonna
- De meeste hippe clubs in Miami kom je niet zomaar binnen. Een streng
deurbeleid en vaak een "invitation only" beleid maken het mogelijk
niet-trendy toeristen te weren.
- Een must is een rondvaart vanaf Bayside Marketplace. Diverse
boottochten brengen je langs de eilanden met dure villa's van bekende
sterren en een aantal prachtige uitzichten tussen Miami en Miami Beach
- Leuk voor jong en oud is het Miami Seaquarium dat zich aan de
noordzijde van Key Biskayne bevindt
- Golfliefhebbers kunnen terecht op diverse golfbanen, die verspreid
over de stad liggen
Meer tips? Bezoek de sites die in de linkerkolom staan onder
"Meer Miami"
Top 10
bezienswaardigheden
De website
www.top10bezienswaardigheden.nl biedt een overzichtelijke top 10 van
de mooiste, leukste en meest indrukwekkende bezienswaardigheden per
land, stad, streek of eiland.
Ga naar de
top 10 bezienswaardigheden van Miami
|
|
Wist je dat... |
... je Miami eigenlijk uit hoort te spreken
als Mie-Ami en niet als Maajemmi
... de beste periode om de Everglades te bezoeken de winter is
... de stad Miami zelf slechts een half miljoen inwoners heeft, maar
de hele agglomeratie maar liefst vijf miljoen inwoners telt |
|
Cultuur |
 |
("Amerika meets Caribean") |
|
Zomerzonbestemming |
|
(klam en verhoogde kans op neerslag) |
|
Winterzonbestemming |
|
(veel zon,
vrij warm en weinig regen) |
|
Wintersportbestemming |
 |
|
|
Uitgaan |
|
|
|
Winkelen |
|
(zeer variabel aanbod) |
|
Stranden |
|
(als je Miami Beach meerekent 5 sterren) |
|
Kindvriendelijkheid |
|
|
|
Veiligheid |
|
|
|
Infrastructuur |
|
|
|
Prijspeil |
|
(vooral afhankelijk van de dollarkoers) |
|
|
Het
aantal sterren kan variëren van 0 tot 5 sterren, waarbij 5 sterren
heel positief is en 0 sterren negatief. Het gaat om een indicatie voor
het gemiddelde van de betreffende bestemming. Eventuele opmerkingen
staan erachter vermeld. |
